სოციალური პროექტი ,,კითხვის დროა"

                                    სოციალური პროექტი  ,,კითხვის დროა“

ხელმძღვანელი: ავრანლოს საჯარო სკოლის ბიბლიოთეკარი ანტონინა ჯაყელიძე

პროექტის მიზანი:

• მოსწავლეებში კითხვის ტრადიციების აღორძინება და ბავშვის კითხვის კულტურის განვითარება ოჯახთან თანამშრომლობის საფუძველზე.

• დაეხმაროს  მოსწავლეებს გააცნობიერონ  წიგნის კითხვის ღირებულება, როგორც  განათლებისა და  გონებრივი განვითარების ეფექტური საშუალების, როგორც ინტელექტუალური რესურსი პიროვნების განვითარებისათვის და მათი ცხოვრების წარმატების გარანტია.

• მოსწავლეებში კითხვის ხელშეწყობისა და განვითარების  მიზნით სკოლაში კითხვის პროპაგანდის გააქტიურება , თითოეული კლასის ჩართვა პროექტში.

პროექტის ამოცანები:

1.       მოსწავლეებში კითხვის კულტურის განვითარება, განათლებული მკითხველის აღზრდა.

2.       პედაგოგების , მოსწავლეების და მშობლების თანამშრომლობა ბავშვებში კითხვის მოთხოვნილების ეფექტური განვითარების მიზნით.

3.       მოსწავლეებში და ოჯახებში კითხვის ტრადიციის განვითარების და შენარჩუნების ხელშეწყობა.

4.       კლასიკური და თანამედროვე ლიტერატურის საუკეთესო ნამუშევრების გაცნობის გზით ბავშვის პიროვნების ყოველმხრივი და ჰარმონიული განვითარების ხელშეწყობა.

5.       განავითაროს ბავშვებში წიგნთან ფრთხილი მოპყრობა.

6.       პროექტის მსვლელობისას გამომუშავებული გამოცდილების განზოგადება და გავრცელება.

სამიზნე ჯგუფი:

ავრანლოს საჯარო სკოლის მოსწავლეები და მათი მშობლები.

          პროექტის აქტუალობა

„ჩემი მოსწავლეების კონტექსტიდან გამომდინარე, შეიძლება ითქვას, რომ ხშირ შემთხვევაში, როცა მოსწავლე სკოლაში მოდის, პირველი წიგნი, რომელსაც ის ხედავს, ხელში იღებს და რომლის წაკითხვაც უწევს, ეს არის სასკოლო სახელმძღვანელო, იმიტომ რომ, სამწუხაროდ, ბევრ ოჯახში არ არის საშუალება ან ტრადიცია წიგნების კითხვის, ან ბავშვებისთვის წიგნების წაკითხვის ტრადიცია“.

                                                             (შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრის კვლევის კოორდინატორი ნათია ანდღულაძე)

,,საქართველოში წიგნიერების თვალსაზრისით არსებულ მდგომარეობაზე რამდენიმე სტატისტიკა მეტყველებს. ერთია 2014 წლის მოსახლეობის აღწერის შედეგები და მეორე - PIRLS-ი წიგნიერების საერთაშორისო კვლევა, რომელიც მიზნად ისახავს შეაფასოს 9-10 წლის მოზარდთა წაკითხულის გააზრების უნარი. კვლევა 5 წელიწადში ერთხელ ტარდება, ბოლოს ის 2011 წელს ჩატარდა. კვლევის თანახმად, საქართველო წიგნიერების დონით საშუალოზე დაბალი მაჩვენებლის ქვეყნებს შორისაა.“

,,ყველაზე მნიშვნელოვანი უნარი, რომელსაც ბავშვები სკოლაში სწავლისას იძენენ, კითხვის უნარია. ბავშვები ჯერ სწავლობენ კითხვას, შემდეგ კი კითხულობენ იმისათვის რომ ისწავლონ. სწორედ ამიტომაც სასკოლო განათლების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი კომპონენტი მოსწავლეთა წიგნიერების განვითარების ხელშეწყობაა. მოზარდის კითხვის უნარი მისი სოციალიზაციისა და პიროვნული განვითარების მნიშვნელოვანი წინაპირობაა. კვლევითი მონაცემები ცხადყოფს, რომ სოციალური, ემოციური და ქცევითი პრობლემის მქონე ბავშვები კითხვის სირთულეებით გამოირჩევიან. ამიტომაც კითხვის სწავლების საწყის ეტაპზევე განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიექცეს მოსწავლის კითხვის უნარის განვითარებასა და კითხვისადმი პოზიტიური დამოკიდებულების ჩამოყალიბებას.“

(http://axaliganatleba.ge/index.php?module=multi&page=detals&multi_id=2&id=192 . 2013-06-19
წიგ­ნი­ე­რე­ბის სა­ერ­თა­შო­რი­სო კვლე­ვის შე­დე­გე­ბი) 

თანამედროვე საზოგადოებაში შექმნილი სიტუაცია ხასიათდება კითხვისა და ბიბლიოთეკის პრესტიჟის დაცემით ზოგადად ბავშვებსა და ახალგაზრდებში .იკარგება ოჯახური კითხვის ტრადიცია. ასე 70-იან წლებში ბავშვებს წიგნებს უკითხავდნენ ოჯახების 80 %, დღეს კი მხოლოდ 7%. მცირდება მოზარდების ინტერესი ბეჭდვითი პრესის მიმართ ,დაქვეითებულია გემოვნება საკითხავი ლიტერატურის შერჩევისას, უარესდება მშობლიური ენის ფლობის დონე, მცირდება საზოგადოებაში განათლების დონე. ამ ყველაფერს სწრაფი ტემპით მივყავართ კულტურული საზოგადოების დეგრადაციისაკენ . ბავშვებში და მოზარდებში კითხვისადმი ინტერესის გარკვეული შემცირება დღესდღეობით გლობალური ტენდენციაა .როგორც გვიჩვენებს პრაქტიკა, მოსწავლეებში კლასგარეშე კითხვის გამორიცხვის ტენდენცია საკმაოდ ძლიერია და პირდაპირ დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორ არის ჩართული სკოლა და მშობლები ამ ინტერესის განვითარების პროცესში .იმისათვის ,რომ  პროექტის აქტუალობა უფრო თვალნათელი გახდეს მოვიყვან სტატისტიკურ მონაცემებს:

2013 წლის წიგნიერების საერთაშორისო კვლევის შედეგებით აღმოჩნდა , რომ ,,საქართველოს 173 სკოლიდან 37 სკოლას ჰყავს 25% ან მეტი მოსწავლე, რომელთაც კითხვის მინიმალური საბაზო უნარებიც არა აქვთ განვითარებული (საერთაშორისო მიღწევის  სკალის დაბალ საფეხურზე ქვემოთ). საქართველოს წიგნის გამომცემელთა და გამავრცელებელთა ასოციაციის კვლევის 2012 წლის შედეგების მიხედვით, საქართველოს მოსახლეობის 59% ამბობს, რომ 1-10-მდე წიგნს კითხულობს ერთ წელიწადში. 11-20 წიგნამდე  მხოლოდ მოსახლეობის 13%-მა წაიკითხა. 18% კი წიგნებს საერთოდ არ კითხულობს. ეს მაჩვენებელი Pew Research Center-ის მონაცემებით, საშუალო ამერიკელის შემთხვევაში წელიწადში 17 წიგნს უდრის. ხოლო აღმასრულებელი დირექტორების შემთხვევაში, თვეში 4-5 წიგნს. საქართველოს წიგნის გამომცემელთა და გამავრცელებელთა ასოციაციის იმავე კვლევის მიხედვით ქართველების 68,2% უპირატესობას მხატვრულ ლიტერატურას ანიჭებს, ხოლო პოლიტიკის და ისტორიის შესახებ წიგნებს 22,4% კითხულობს, შემეცნებით ლიტერატურას  კი 20,8%. რესპოდენტთა 54%-ის თქმით მათ მიერ შეძენილ წიგნებში საბავშვო წიგნებს 0% უჭირავს. გამოკითხულთა მხოლოდ 21% უკითხავს ბავშვებს წიგნებს. სკოლის მოსწავლეთა წიგნიერების საერთაშორისო კვლევის მიხედვით,  (PIRLS — Progress in International Reading Literacy Study) საქართველოს  მაჩვენებელი მკვეთრად დაბალია წიგნის კითხვის საერთაშორისო სტანდარტთან შედარებით.( tabula.ge )

  პროექტის ხანგრძლივობა

1      თებერვლიდან-1 ივნისამდე

1ეტაპი 1-დან 28 თებერვლამდე

·         პროექტის შინაარსის და გეგმის გაცნობა მოსწავლეებისათვის (1 თებერვალი)

·         სამიზნე ჯგუფის ანკეტირება (მოსწავლეები და მშობლები)(თებელვალი-მარტი)

·         მონაცემების შეგროვება(მარტი)

2      ეტაპი

 მარტი- ივნისი

გულისხმობს ღონისძიებების ჩატარებას , რომლებიც მიზანმირათულია მოსწავლის პიროვნების მრავალმხრივი განვითარებისაკენ, მოსწავლეებში ნკითხვის კულტურის განვითარებისაკენ

1. ·         წაკითხული წიგნების პრეზენტაციები (v-xii კლასი)(მარტი-მაისი)
2. ·         ნახატების გამოფენა ,,ჩემი საყვარელი ზღაპრის გმირები“(i-v კლასი)(ივნისი)
3. ·         კითხვის საათების ციკლი ,,ჩვენ ვუსმენთ წიგნს“(i-XII კლასი)
4. ·         ,,სტუმრად ბიბლიოთეკაში“ (i-vi კლასი)

მოსალოდნელი შედეგები:

·         გაიზრდება წიგნის მოყვარული მოსწავლეების რაოდენობა

·         გახშირდება სკოლის ბიბლიოთეკაში ვიზიტები

·         ამარლდება მოსწავლეებში მეხსიერების განვითარების, მეტყველების და წარმოსახვის უნარის დონე

·         გაიზრდება მოსწავლეებში კითხვის ხარისხი

·         მოსწავლეებსი განვითარდე3ბა გემოვნებიანი კითხვის უნარი

·         შეძენილი გამოცდილება სისტემატურად გამოიყენება სკოლის ბიბლიოთეკის პრაქტიკაში

პროექტისთვის საჭირო რესურსი

1.      თაბახის ფურცლები 3 შეკვრა

2.      მხატვრული ლიტერატურა 11-14 წლამდე ასაკის ბავშვებისათვის

3.      ქაღალდის წებო, სკოტჩი

4.      ინტერნეტრესურსები

1.       მოსწავლეები

      შევსების თარიღი:

1.       გიყვარს თუ არა კითხვა?  თუ არ გიყვარს, რატომ?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.       გიკითხავდნენ თუ არა მშობლები პატარობისას? რა წიგნებს?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.       განიხილავ თუ არა მშობლებთან წაკითხულ წიგნს? თუ არა, რატომ?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.       გაქვთ თუ არა ოჯახური ბიბლიოთეკა?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.       გაძლევენ თუ არა რჩევას მშობლები , წაიკითხო წიგნი ,რომელიც მათ აქვთ წაკითხული ბავშვობაში?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.       კითხულობ მხოლოდ სასწავლო პროგრამით გათვალისწინებულ ლიტერატურას თუ ინტერესის მიხედვით ირჩევ?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.       რომელი ჟანრის ლიტერატურა მოგწონს?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8.       რამდენი და რა წიგნი წაიკითხე უკანასკნელი ერთი წლის მანძილზე?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9.       რას უსურვებ და ურჩევ სკოლის ბიბლიოთეკას?-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

                                                  

                                                                მშობლები

შევსების თარიღი:

1.       უყვართ თუ არა წიგნების კითხვა თქვენს ბავშვებს? თუ არა ,რატომ?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.       უკითხავდით თუ არა წიგნებს , როცა კითხვა არ იცოდნენ?რომელ წიგნებს?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.       ინტერესდებით თუ არა  რა წიგნებს კითხულობს თქვენი შვილი?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.       განიხილავთ თუ არა მასთან ერთად წაკითხული წიგნის შინაარსს?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.       გაქვთ  თუ არა ოჯახში ბიბლიოთეკა?------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.       კითხულობდით წიგნებს ბავშვობაში?---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.       აძლევთ თუ არა თქვენ შვილს   რჩევას  , წაიკითხოს წიგნი ,რომელიც თავად გაქვთ წაკითხული  ბავშვობაში?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

8.       მიმართავს თუ არა თქვენი შვილი სკოლის ბიბლიოთეკას?--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

9.       თქვენი შვილი კითხულობს მხოლოდ სასწავლო პროგრამით გათვალისწინებულ ლიტერატურას თუ ინტერესის მიხედვით ირჩევს წიგნებს?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

10.   რამდენი წიგნი წაიკითხეთ უკანასკნელი ერთი წლის მანძილზე?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

რას უსურვებთ და ურჩევთ სკოლის ბიბლიოთეკას?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

         სოციალური პროექტის ,,კითხვის დროა“ ორგანიზატორის რეფლექსია

პროექტის ორგანიზატორი: ანტონინა ჯაყელიძე

    თანამედროვე საზოგადოებაში მრავალი მწვავე პრობლემათაგან ერთ-ერთ უმთავრეს პრობლემად მიმაჩნია თანამედროვე ახალგაზრდობის წიგნიერების განვითარების დონე. სწორედ ამან განაპირობა ზემოაღნიშნული პროექტის დაგეგმვა. აქტივობები წარიმართა გეგმის შესაბამისად.

        მიმაჩნია , რომ ყველაზე წარმატებული კომპონენტი იყო კითხვის საათი, მოსწავლეები თვითონ ირჩევდნენ საკითხავ ლიტერატურას, თვითონ ირჩევდნენ სადისკუსიო თემებს. არ არის საკმარისი ურჩიო მოსწავლეს წაიკითხოს ესა თუ ის წიგნი, უნდა კითხულობდე მათთან ერთად და რაც მთავარია განიხილო წაკითხული შინაარსი მათთან ერთად. სწორედ ეს ზრდის მოსწავლეთა ინტერესს კითხვისადმი.

      პროექტის მონაწილეებს შესაძლებლობა მიეცათ გაეცნონ ჩვენი სკოლის წიგნიერების სტატისტიკას, მათი და მათი მშობლების მიერ ჩატარებული ანონიმური გამოკითხვის ანალიზის შედეგად, აგრეთვე შესაძლებლობა მიეცათ წაეკითხათ და განეხილათ ის წიგნები, რომელიც მათ სურდათ (რათქმაუნდა ასაკობრივი კატეგორიის გათვალისწინებით). ამ ყველაფერმა ხელი შეუწყო მოსწავლეებში კითხვისადმი ინტერესის ამაღლებას, რაც იყო პროექტის მიზანი.

             გასაუმჯობესებელია შეხვედრების ორგანიზაციის საკითხი და კარგი იქნებოდა , მომავლისათვის მშობლებთან ერთად კითხვის საათების ჩატარება.

     პროექტის ჩატარების პროცესში არ მოხდარა სხვა აქტივობების დამატება. თუმცა მსგავსი პროექტის დაგეგმვისას აუცილებლად დავამატებდი რამდენიმეს, განსაკუთრებით კი შევეცდები აქტიური მონაწილეობა მივაღებინო მშობლებს და სხვა პედაგოგებს.